Αυτό που με βάζει σε σκέψεις είναι μια αρχή την οποία φαίνεται ότι δεν λαμβάνουμε και πολύ υπόψη πλέον, παρόλο που τη μοστράρουμε με κάθε ευκαιρία σε σχέδια μαθήματος, επιθεωρητές και συναδέλφους και την υποστηρίζουμε μέχρι υστερίας σε σχετικές συζητήσεις: τα παιδιά να αγαπήσουν το μάθημα.
Είχαμε μια συζήτηση πρόσφατα σχετικά με τον βαθμό δυσκολίας κάποιων διαγωνισμάτων, ο οποίος κατά κοινή ομολογία όσων τα μελέτησαν ήταν πάρα πολύ δύσκολα για το επίπεδο το οποίο σχεδιάστηκαν, γεμάτα παγίδες και κόλπα πονηρά της «τέχνης» μας. Όταν ερωτώνται οι συνάδελφοι σχετικά, προβάλλουν ένα σημαντικό επιχείρημα: αν τα παιδιά μάθουν να λύνουν αυτά τα διαγωνίσματα, τότε στο μέλλον δεν θα έχουν να φοβηθούν τίποτα, εφόσον θα έχουν συνηθίσει από την αρχή στα δύσκολα.
Το επιχείρημα αυτό έχει οπωσδήποτε μια βάση, όμως καταρρέει κάτω από μια λεπτομέρεια που φαίνεται σχεδόν πάντα να περνάει σε δεύτερη μοίρα. Συγκεκριμένα, η φιλοσοφία του «ρίξε τους στα βαθιά και κάποιοι θα κολυμπήσουν έπειτα καλά» είναι αστεία στην περίπτωση εκείνη που τα παιδιά έρχονται σε πρώτη επαφή με το συγκεκριμένο μάθημα και μόλις αρχίζουν να το γνωρίζουν, όπως για παράδειγμα σε κάποια μαθήματα του γυμνασίου. Αλήθεια, ποιος ακριβώς είναι ο σκοπός μας στην περίπτωση αυτή; Να ζητήσουν τα παιδιά έλεος; Να ξεχωρίσουν οι κομάντος από τους πεζικάριους; Να τσακίσουμε την αυτοπεποίθησή τους, να τα τρομοκρατήσουμε, να τα πείσουμε ότι αυτό το μάθημα δεν είναι γι’ αυτά ή έστω δεν είναι για τους πολλούς; Γιατί το κάνουμε αυτό στα παιδιά;
Πού πήγε το «να αγαπήσουν το μάθημα»; Δεν είναι άραγε πιο σημαντικό το να γνωρίσουν αυτό το καινούριο μάθημα, να κατανοήσουν τη σημασία του και να θελήσουν να ασχοληθούν μαζί του, να το αγαπήσουν κι ίσως στο μέλλον να το επιλέξουν μέσα στις επαγγελματικές προτιμήσεις τους; Δεν είναι αυτό το ζητούμενο και δεν είναι αυτός ο πρωταρχικός μας σκοπός, η αγάπη για το μάθημα;
Νομίζω πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί όσοι διδάσκουμε καινούρια μαθήματα στα παιδιά, να μην γίνονται τα διαγωνίσματα ή οι απαιτήσεις μας αιτίες να απεχθάνονται τα παιδιά το μάθημα, πριν ακόμα το γνωρίσουν. Γιατί βρίσκω πολύ φρικτό το να ακούω παιδιά του γυμνασίου να λένε για καινούρια μαθήματα «μισώ αυτό το μάθημα» ή «είναι το χειρότερο μάθημα». Πότε πρόλαβαν να σχηματίσουν γνώμη;